«ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, ΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ, Η ΝΟΥΒΕΛΑ. ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ»

Το εργαστήρι είναι ανοικτό σε όλους όσους αγαπούν το γράψιμο και θέλουν να πειραματιστούν, να δοκιμάσουν τις συγγραφικές τους δυνάμεις ή να εμβαθύνουν σε βασικές όψεις της αφηγηματικής τέχνης.

Θέματα και μοτίβα που θα μας απασχολήσουν: Εισαγωγή το μυθιστόρημα. Ρεαλισμός, μοντερνισμός, μεταμοντερνισμός. Μικρή και μεγάλη φόρμα. Το προσωπικό στίγμα του συγγραφέα. Ταλέντο ή εξάσκηση. Προγραμματισμός και αυθορμητισμός. Βαθύτερα μοτίβα-εμμονές. Η πρώτη ιδέα: Σύλληψη και σχεδιασμός. Έρευνα και πηγές. Βίωμα και φαντασία. Πώς «ζωντανεύεις» έναν μικρόκοσμο. Πιστότητα, πειστικότητα και «αλήθεια». Δομή. Αρχή-μέση-τέλος. Ανάπτυξη πλοκής. Μοτίβα σύγκρουσης. Εξέλιξη, κατεύθυνση, κορύφωση πλοκής. Οπτική γωνία. Ποιος είναι ο αφηγητής. Τριτοπρόσωπη και πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Απόσταση αφήγησης. Εσωτερική-εξωτερική εστίαση. Ανάπτυξη χαρακτήρων. Διάλογος. Μονόλογος. Μυθιστορηματικός χρόνος, περάσματα και αναδρομές στο παρελθόν. Εναλλαγή έντασης και ρυθμού. Αφήγηση ή δραματοποίηση. Επεισόδια, σκηνές. Ατμόσφαιρα. Περιγραφή. Εικόνες και λεπτομέρεια. Χρήση γλώσσας. Οικονομία. Ισορροπία και σύνθεση. Επιμέλεια και διόρθωση κειμένου. Πρώτη και δεύτερη γραφή. Το τελειωμένο έργο και αναζήτηση εκδότη.

Τρόπος λειτουργίας: Η εμπειρία της γραφής και το προσωπικό στίγμα του καθένα αποτελούν την αφετηρία για τις συζητήσεις στην ομάδα. Στόχος είναι η επικοινωνία των μελών μέσα από την ανάγνωση των γραπτών ασκήσεων που θα δίνονται κάθε φορά και θα εστιάζουν σε συγκεκριμένα θέματα ή όψεις της συγγραφικής διαδικασίας. Επίσης, όσοι ήδη γράφουν ένα δικό τους έργο, θα μπορούν, αν θέλουν, να παρουσιάσουν αποσπάσματα για να συζητηθούν στο εργαστήρι. Με άλλα λόγια, οι όποιες θεωρητικές συζητήσεις και εισηγήσεις θα πηγάζουν και θα δομούνται γύρω από τα απτά παραδείγματα γραφής των μελών της ομάδας.

«Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ: ΔΑΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, ΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ, ΤΗ ΝΟΥΒΕΛΑ»

Το εργαστήρι απευθύνεται σε όσους βρίσκονται στη διαδικασία γραφής ή επεξεργασίας ενός έργου μυθοπλασίας -- ή ενός κειμένου που προορίζεται ενδεχόμενα για μυθιστόρημα ή νουβέλα ή διήγημα χωρίς να έχει βρει την οριστική μορφή του.

Σ’ αυτόν τον κύκλο δουλεύουμε κυρίως με αποσπάσματα από τα έργα-εν-εξελίξει των μελών του εργαστηρίου, τα οποία διαβάζουμε όλοι προσεκτικά και σχολιάζουμε σε βάθος, λειτουργώντας ως «ομάδα υποστήριξης» και συγχρόνως ως ένα πρώτο, δοκιμαστικό αναγνωστικό κοινό, εξ ορισμού καλοπροαίρετο. Έτσι, μέσα από μια πιο εξατομικευμένη αρχικά εστίαση (κάθε φορά στο έργο ενός ή δύο συμμετεχόντων) αναπτύσσονται ευρύτερα θέματα αφηγηματικής τεχνικής (δομή, πλοκή, βαθύτερο μοτίβο, αφηγηματική φωνή, ανάπτυξη χαρακτήρων, γλώσσα, ύφος, ρυθμός αφήγησης, σύνθεση κλπ) όπως και θέματα συγγραφικών επιλογών, επιδιώξεων, προβληματισμών ή αγωνιών, που εμμέσως ή αμέσως μας αφορούν όλους.

Ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα της ομάδας, αφορμή για συζήτηση μπορεί να αποτελέσουν επίσης οι γραπτές ασκήσεις πάνω σε συγκεκριμένα θέματα ή όψεις της συγγραφικής διαδικασίας, η ανάγνωση επιλεγμένων κειμένων ή/και η πρόσκληση γνωστών πεζογράφων στο εργαστήριο.

«ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ»

Το εργαστήρι απευθύνεται σε όσους ήδη «ταξιδεύουν» και έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους ότι αυτό το ταξίδι (της συγγραφής) είναι πια αναπόσπαστο μέρος της προσωπικότητάς τους. Με άλλα λόγια, απευθύνεται σε όσους έχουν μια λίγο-πολύ εδραιωμένη πια συγγραφική ταυτότητα, ξέρουν ότι είναι συγγραφείς (άσχετα αν έχουν εκδώσει ακόμα ή όχι) και δεν το «ψάχνουν» ανάμεσα σε χίλιες άλλες δραστηριότητες για να δουν ΑΝ τους αρέσει, αν τους πάει, αν έχουν ταλέντο κλπ.

Σύμφωνα με την εμπειρία μου, μια τέτοια συνείδηση-απόφαση συνδέεται συνήθως αναπόσπαστα και με μια κάποια συγγραφική «φωνή», ένα στίγμα ιδιαίτερο στο γράψιμο του καθένα, ένα «κάτι» που πολλοί το λένε «ταλέντο», αλλά εγώ προτιμώ να το πω μια ιδιαίτερη κάψα για κατάθεση (σε λέξεις) μιας ιδιαίτερης ψυχής.

Στόχος λοιπόν του εργαστηρίου είναι το μοίρασμα, καταρχήν, των σκέψεων και των δυσκολιών των μελών της ομάδας ως προς την συγγραφή (ή τα πέριξ της συγγραφής) και η παραπέρα διερεύνηση της «ιδιαίτερης ψυχής» του καθένα – που αυτή άλλωστε είναι και ο βασικός φορέας και το μέσον της τέχνης μας.

Ένα πειραματικό από τη φύση του εργαστήρι, που θα διαμορφώνεται στην πορεία ανάλογα και με τις ιδέες και τις ανάγκες των μελών, δίνοντας έμφαση άλλοτε στον άνθρωπο-συγγραφέα και άλλοτε στα θέματα της συγγραφικής του τέχνης που τον απασχολούν. Μπορεί δηλαδή άλλοτε να ασχοληθούμε με την ανάγνωση και τον σχολιασμό κειμένων των συμμετεχόντων, άλλοτε να μιλήσουμε για θέματα πιο γενικά ή πιο προσωπικά ή ακόμα και να πειραματιστούμε με βιωματικές ασκήσεις δανεισμένες από την ψυχολογία και τα σεμινάρια ομαδικών θεραπειών. Κάτι σαν «ομάδα στήριξης για συγγραφείς», στα όρια της ψυχοθεραπείας -- αλλά μόνο για συγγραφείς και μόνο στο βαθμό που η «ψυχοθεραπεία» τέμνεται και εμπλέκεται με την διαδικασία της συγγραφικής δημιουργίας.

Με δυο λόγια: μια ανοιχτή επικοινωνία και ανταλλαγή προβληματισμών μέσα από μια πιο ελεύθερη διαδικασία που μας πλουτίζει όλους.